Wieś łańcuchowa nad Piławą, zaliczana do najstarszych na Śląsku. W XI-XII w. istniała tu kasztelania (przeniesiona później do Świdnicy), wymieniana w słynnej „srebrnej bulli” papieża Hadriana IV w 1155r. Zachowały się pozostałości grodziska w zakolu rzeki niedaleko centrum wsi.
Aż do r. 1810 miejscowość należała do kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu. W średniowieczu była własnością Kanoników Regularnych. Potwierdził to Papież Celestyn III 9 kwietnia 1193r. Wśród wymienionych wtedy posiadłości znalazł się Grodec z dziesięcinami.
Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 3 października 1259r., Biskup Tomasz rozstrzygnął wtedy długotrwały spór, toczący się pomiędzy Kanonikami a kapłanem z Grodis, o dziesięcinę. Kolejna wzmianka pochodzi z 22 marca 1315r. Proboszcz Herbord z Grody, potwierdza dokument wystawiony dla rycerza Kiliana von Haugwitz z Zagórza (zamek Grodno). Według regestu dziesięcinnego nuncjusza Galharda z r. 1335 parafia Gredes należała do dekanatu świdnickiego.
Obecny kościół, w najstarszych częściach budowli, pochodzi z połowy XVI w., a świadczą o tym napis między dwoma herbami nad drzwiami zakrystii, płyta grobowa z 1534r. w ścianie za głównym ołtarzem i renesansowa chrzcielnica z piaskowca z 1585r. Jest to kościół murowany z kamienia, w stylu gotycko-renesansowym, przebudowywany w XVIII i XIX wieku, orientowany, salowy, z kwadratowym prezbiterium, nakrytym sklepieniem krzyżowym, oraz dwuspadowymi dachami z ośmioboczną sygnaturką na kalenicy. We wnętrzu kościoła zasługują jeszcze na uwagę: gotycki portal z zakrystii z piaskowca i żelazne drzwi z XVI w. oraz stacje „Drogi Krzyżowej”. Zachowały się 3 dzwony i barokowe organy z 1783r., które zbudował Johann Jakobus Michale Burger z Nysy, a przebudowa w 1925 r. słynna świdnicka firma organowa Schlag u. Solne. W latach 1997-1998 prospekt organowy i organy przeszły kapitalny remont, przeprowadzony staraniem parafii i VEESO ( Stowarzyszenie dla Badania i Zachowania Śląskich Organów z Niemiec), współfinansowany przez niemieckie MSW i Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej. O wysokich walorach muzycznych instrumentu świadczy fakt, iż na tych właśnie organach nagrywana była ścieżka dźwiękowa do filmu o Janie Pawle II pt. "Renesansowy Psałterz". Kościół parafialny w Grodziszczu wielokrotnie gościł artystów z Polski, Niemiec, Litwy, Rosji, Ukrainy, Litwy, Węgier, Czech, Słowacji, Włoch. Młodzi muzycy w ramach Międzynarodowych Kursów Muzyki Kameralnej w Krzyżowej pod kierownictwem Pani Mechtild Ortschig prezentowali swój talent muzyczny w kościele Św. Anny. W 1988 roku przełożono pokrycie dachowe, w roku 1991 nałożono nowe tynki zewnętrzne, a w roku 1996 odmalowano wnętrze, zachowując z poprzedniego malowania (1978r.), namalowany przez śp. Ks. Kazimierza Medyka, wizerunek Chrystusa - Pankratora.
Mur z kamienia łamanego okalający cmentarz pochodzi z XVI wieku, dekoracja trójkątnego frontonu bramy jest XVII-wieczna. Zachowane piwnice oraz partie przyziemia plebanii wskazują na budowę pierwotnego budynku w XVI wieku, przebudowywanego w XVIII i XIX w.
PARAFIA RZYM.-KAT. PW. ŚW. ANNY W GRODZISZCZU, DIECEZJA ŚWIDNICKA.
Data erygowania parafii: XVIII w.
Księgi metrykalne: od 1774r.
Kronika parafii: od 1732r.
Kościoły
filialne: |
(1) Boleścin, św. Józefa Oblubieńca NMP.
(2) Krzyżowa, św. Michała Archanioła.
(3) Kaplica M.B. Bolesnej w Krzczonowie |
Odpust: |
26 lipca- kościół parafialny,
(1) 19 marca, (2) 29 września |
Porządek
Mszy św. |
Kościół parafialny:
- dni powszednie: g.17.00 (zima), g.18.00 (lato);
- dni świąteczne: g. 8.00. i g.11.15,
Kościoły filialne:
- dni świąteczne: Boleścin g.9.30
- dni świąteczne: Krzyżowa/Krzczonów - g.13.0
|
Miejscowości parafii: |
Boleścin (3 km), Krzczonów (5 km), Krzyżowa (3 km), Wieruszów (4 km) |
Cmentarz: |
Grodziszcze (par.), Boleścin (par.), Krzczonów (par.) |
Proboszcz: |
* Ks. Lic. Bolesław KAŁUŻA, Prałat, ur. 18.12.1935 Katowice, święc. 20.12.1958 Wrocław, ust. 1975, zm. 15.09.2005 r.
* Ks. Lic. Tadeusz Fuksa, ur. 16.09.1966, święc. 18.05.1991 Wrocław, ust. 2005 |
wnętrze kościoła w Grodziszczu
|